En temel besinlerimizden olan süt, inekler başta olmak ile beraber türlü hayvanlardan üretilebiliyor. Bizlerse süt gereksinimlerimizi genel olarak ineklerden gidermekteyiz. Durum böyle olunca yetiştirici kişiler süt randımanı fazla inekleri araştırmaya başlamaktadırlar. En fazla süt veren inek cinsleri, en iyi süt veren inek cinsleri, dünya genelinde en fazla süt veren inek cinsleri bütün bu suallerin yanıtlarını bu blog yazımızda sizlere anlatmaya çalışacağız.
Süt veren inek yetiştiriciliği yapan bireyler süt veriminin çok olması için en fazla süt veren inek cinslerini büyütmektedirler. Bu durum ekonomi ve kar seviyesi yönünden çok değerli olmaktadır. Bunun için, kalitesi iyi olan ve çok fazla süt alabilmek için, en fazla süt veren inek cinslerine hakim olmak gerekmektedir. Evrenin dört bir yanında bakılan sütçü inek cinslerinden yaşam sürdüğümüz ülkede de bakılan bazı cinsler bulunmaktadır. Şimdi en fazla süt veren inek cinslerine bakalım.
* Siyah Alaca Cinsi
* Jersey Cinsi
* Angeln Cinsi
* Guemsey Cinsi
* Ayrshire Cinsi
Fazlalaşan hayvansal besin gereksinimlerini gidermek için kişiler, sığırların randımanlarını fazlalaştıracak bazı ıslah çalışmalarına gitmişlerdir. Kültür cinsi sığırların kaynağı ıslah çalışmalarıdır. Bu inek cinsleri arasında ise hem etçi hem de sütçü yahut her yönden randımanlı olan kombine cinsler oluşmaktadır. En fazla süt veren inek cinsleri ise aşağıda belirtilmiştir. Bunlar;
Siyah Alaca Cinsi
Kültür cinsleri yönünden evrende en çok bakılan cins olmaktadır. Kökeni Hollanda olan bu cinslerin yeryüzünde yüz milyon çok olduğu tahmin edilmektedir. Süt randımanının beraberinde besi içerisinde de randımanlıdır. Erkekleri oldukça iyi gelişmektedir ve yüksek seviyede karkas vermektedir. Adından da idrak edileceği üzere beyaz ve siyah renk tonlarından ortaya çıkan bir deriye sahip olmaktadırlar.
Yaşam sürdükleri ülkelere göre süt randımanları farklılık gösterebilmektedir. İthal Siyah Alacalarda süt randımanı senelik bin litre civarında iken, Ülkemizde ise dört bin- altı bin beş yüz litre civarında bir süt randımanları bulunmaktadır. Siyah Alaca cinslerinin bazı niteliklerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz;
* Sütlerindeki protein seviyesi ortalama yüzde 3,1 civarındadır.
* Erkek siyah alacalar on üç- on beş aylık yaşlarda kesim cüssesine erişebilmektedirler.
* Sütlerindeki yağ seviyesi yüzde 3,5- 3,8 aralığında olmaktadır.
* Üç yüz on gün laktasyon zamanları bulunmaktadır.
Holstein Cinsi
Siyah Alacalar bunun beraberinde Holstein olarak da bilinmektedir. Senelik süt randımanları doğru adımlar ile bin litreye dek çıkabilmektedir. Doğru biçimde bakımı yapılan, Holstein günlük süt randımanı ortalama otuz beş litre civarında olmaktadır.
Jersey Cinsi
Jersey inek cinsi, yağ seviyesi maksimum düzeyde olan ırklardandır. Öteki cinslere kıyas ile daha ufak bir yapıları vardır. Erkekleri besi için randımanlı olmamaktadır. Besileri az olduğundan dolayı Jersey bakımı yapanlar tarafından erkek buzağılar genellikle elden çıkartılmaktadır. Jersey cinsinin genel nitelikleri aşağıdaki gibidir:
* Jersey sığır cinslerinin süt randımanları senelik dört bin- beş bin litre civarında olmaktadır.
* Öteki cinslere kıyas ile çevre koşullarından daha çok etki görmektedirler.
* Sütlerindeki yağ seviyesi yüzde 4,5 civarında olmaktadır.
* Sütlerinin rengi hafif sarımsıdır.
Angeln Cinsi
Kökeni Kuzey Almanya olan bu cinsin renk tonu koyu, tarçın kırmızısı olmaktadır. Angeln cinsinin kısa ve parlak tüyleri mevcuttur. Jersey cinsi gibi bu sütçü cinste ufak cüsseli diyebileceğimiz çeşittendir. Nitelikleri aşağıdaki gibidir;
* Bu cinsin yağlı bir sütü vardır. Sütlerindeki yağ seviyesi yüzde 4,5’dir.
* Laktasyon zamanları yaklaşık üç yüz gündür.
* Angeln sığır cinsinin süt randımanı senede ortalama dört bin litre civarında olmaktadır.
Guemsey Cinsi
Yüksek yağ ve protein seviyesine sahip süt üretilir. Üstün otlama becerisinin sayesinde yüzde yirmi beş- otuz daha az yem yiyerek yüksek kalitede süt elde edebilmektedir.
* Guemsey inek cinsinin senelik süt randımanı altı bin litre civarında olmaktadır.
* Süt yağ seviyesi yüzde 4,5’tir.
Ayrshire Cinsi
Dirençli bir sığır cinsidir. Buzağıları rahat bakılabilir, orta büyüklükte bir yapıları vardır. Genel olarak beyaz lekeli ve kahverengi renk tonundalardır.
* Ayrshire cinsinin süt randımanı senelik yaklaşık beş bin- altı bin litre aralığındadır.
* Süt yağ seviyesi yüzde 4,5’tir.
Yukarıda nitelikleri ile beraber sıraladığımız sütçü sığır cinsleri yaşam sürdüğümüz ülkede yaygın olarak yetiştirilen cinsler üstünden tercih edilmektedir. Bu durumun beraberinde süt randımanı fazla olan başka cinsler de yer almaktadır. Ancak ülkeden ülkeye, bakılma koşullarına, genetiklerine göre süt randımanı pek çok koşuldan etki görmektedir.