Halk içerisinde yem çarpması olarak da tanınan rumen asidozunun pek çok sebebi yer almaktadır. İneklerde ortaya çıkan yem çarpması bazı yemlerin fazla tüketilmesinden kaynaklı olmaktadır. Mısır, buğday, arpa gibi besinler fazla tüketildiğinde hayvanlar için sorun çıkaran gıdalardandır.
Şeker ve nişasta oranı yüksek olan besinlerin ineklere ani olarak verilmesi yem çarpması sorununa sebep olmaktadır.
İneklerin işkembelerinde milyonlarca mikrop yaşam sürmektedir. İşkembede yaşam süren bu mikroplar besinleri çabuk bir biçimde içeride parçalara ayırmaktadır. Parçalara ayrılmasının neticesinde yüksek ölçüde asit oluşmaktadır. Bu asitlik halinin belli bir düzeyi geçmesinin neticesinde yem çarpması sorunu meydana gelebilmektedir.
İneklerde ortaya çıkan yem çarpması sorununun en belirgin semptomu ishal olmaktadır. Ani bir şekilde ineklerde su gibi ve süratli bir ishal ortaya çıkmaktadır. 2. semptom ise ineğin sol açlık çukurunda ortaya çıkan şişme olmaktadır. Yem çarpması sorununun ilerleyen safhalarındaysa işkembenin her iki kısmında da şişme olabilmektedir.
Yem çarpması sorununun hafif semptomlarıysa yemden kesilmesi, iştahının olmaması ve ineğin önceki gibi yem tüketmemesi gibi haller yem çarpması sorununa örnek olmaktadır. Bilhassa bu hal ile besinin don dönemlerinde karşı karşıya kalabilirsiniz. İnekleri yem çarpması sorunundan muhafaza etmek için yemlerinde tercih edeceğiniz ham maddelere özen göstermeniz gerekli olmaktadır. Yem içine ilave edilecek nişasta ve tahılın çok fazla ince öğütülmeden tükettirilmesi gerekli olmaktadır. Bunun yanı sıra magnezyum oksit, sodyum bikarbonat, potasyum karbonat gibi asitleşmeyi yok edici yem katkı maddelerini tercih ederek yem çarpması sorununun önüne geçebilirsiniz.
İnekler Nasıl Beslenmeli?
İneklerin beslenmeleri aynı biz insanlarda olduğu gibi belli bir düzen içinde olması gerekir. İneğin beslemesi, içerisinde bulunulan hale uygun olacak biçimde planlanması gerekmektedir. Bu beslenme düzeni yapılır iken özen gösterilmesi gerekli olan bazı hususlar yer almaktadır. Bu hususlar ineklerin vücut cüsseleri, ne ölçüde süt randımanlarının olduğu, süt içinde yer alan yağların düzeyi, ineklerin o dönem içerisindeki laktasyon zamanlarında yer alıp almadıklarıyla ilgili hallerdir. Aynı sürü içerisinde bulunan ineklere aynı düzeyde yem tükettirilmemesi fiyatlara ciddi boyutta etki eden haller içerisinde bulunmaktadır. Yüksek seviyede randımanlı olan ineklerin, sindirim düzeyi fazla daha kaliteli yemler ile beslemeleri yapılır iken, az randımana sahip olan ineklerin beslemesiyse daha az kaliteye sahip olan yemlerle yapılması gerekir.
İneklerin beslemeleri yapılır iken tercih edilen yemler 2 gruba ayrılmaktadır. Bu 2 gruba ayrılan yemler, kaba ve keşif yemler olmaktadırlar. İneklerin beslemelerinde kullanılan kaba yemler, çayır ve meralarda kendi kendilerine otlanma şeklinde ve her tür yumru, kuru ot ve kök barındıran besinler ile olmaktadır. Keşif yemler ise kaba yemler, oran olarak daha yüksek niteliğe sahip yemler olmaktadırlar. Mısır, yulaf, arpa gibi taneli yemlerin yanı sıra pamuk ve ayçiçeği gibi yağlı tohum küspesi de nitelikli yemler arasındadır. Ayıca kepek gibi değirmen artığından ortaya çıkan yemlerden et, balık ve kemik unu içeriği olan hayvansal yemlere kadar daha pek çok yem, bu yemlerdendir. İneklere bir gün içerisinde tükettirilen yem ölçüleri kaba ve keşif yemlerin birlikteliğinden ortaya çıkmaktadır. İneklerin beslenmeleri, randıman payı rasyonuna göre ortaya çıkmaktadır.
İneklerin randımanları günlük olarak tüketecekleri enerji, protein, mineral ve vitamin ile doğru orantılı artış göstermektedir. İneklerin beslenmeleri esnasında tek taraflı değilde keşif yemlerden de yararlanmak fayda sağlamaktadır. İneklerin beslenmelerinde tercih edilecek olan yemler sindirim sistemlerini yormayacak ve yük olmayacak şekilde olması gerekir. Bu hale özen gösterilmesi sindirim sistemlerinde herhangi bir sorun olmaması yönünden büyük bir önem arz etmektedir.
Laktasyon evresinin sonlarına doğru ineklerde süt randımanı azalmaktadır. Bu zamanlarda ineklerden aynı düzeyde randıman alınmadığından beslenme biçiminde farklılık yapılması gerekir.
Bir yem çeşidinden diğerine geçer iken üç gün baz alınmalı ve bu geçiş ağır ağır yapılması gerekir. Aniden rasyonda yapılan farklılık ineklerin rumen mikroorganizasyonlarını kötü etkileyerek rahatsızlık oluşumuna neden olmaktadır.
İnekleri beslerken ezilmesi gerekli olan gıdalar bulunmaktadır. Bunlar ise yulaf, arpa, mısır ve çavdardır. İneklerin beslenmelerinde günlük her yüz kilogramlık cüsseleri için iki kilogramlık ot yemeleri gerekir. Tükettirilen yem türüne göre inekler günlük otuz- altmış litre aralığında su tüketmektedirler.
İneklerin beslenmeleri yapılır iken özen gösterilmesi gerekli olan bir başka husus da ineklerin önlerinde her zaman on beş derecelik bir sıcaklığa sahip hijyenik içme sularının bulundurulmasıdır. İnekleri beslerken kullanılan kaba yemlerin işlevi ile keşif yemlerin işlevi aynı olmamaktadır.