İnekler bütün sene süresince karaciğer, meme ve işkembesini yoğun bir şekilde kullanarak bizlere süt verirler. Bu neden ile doğumun gerçekleşmesine 50-60 gün kala ineklerinizi bilhassa bu üç organı ve bütün vücudunu dinlendirmek, bir bakıma yenilemek için kuru döneme almalısınız.
Kuru dönem yeni bir başlangıcın hazırlık sürecidir ve bu süreçte ineklerinizi çok iyi hazırlamak gerekir. Bu süreçte yapılacak basit yanlışlar geri dönüşsüz doğumun ardından karşı karşıya geleceğiniz metabolik rahatsızlıklara, metritis, mastitits, retensiyo sekundinaryum gibi rahim ve meme rahatsızlıklarına yol açar.
Bu süreçte yapılacak kaliteli bir besleme modeline örnek verecek olursak; motor yağı, tekerleri ve aküsü yenilenmiş yakıtıysa tamamı ile doldurulmuş yarış için hazır bir araca benzetmemiz pekte yanlış bir durum değildir. Kuru dönem beslemesi ilk 40 gün ve son 20 gün olarak ayrı döneme ayrılmaktadırlar.
İlk 40 Gün Beslenmesi
Bu süreç genellikle ineklerinize kaba yem verilen ağır olmayan bir besleme şeklidir. Bu süreçte çok kilo alan ya da bu sürece fazla kilolu dahil olan ineklerinizin doğumun ardından metabolik rahatsızlıklara düşme tehlikesi dört kat daha yüksek olacaktır. Bu nedenden dolayı üzerinde çok durulması gereken mevzu vücut kondisyonu söylediğimiz ineklerin yağlılık halidir. Bu süreçteki ideal kondisyonu 3.25-3.75 aralığındadır.
Kuru dönem de ideal bir kondisyonu olan ineğinize gün içerisinde 6-8 kilogram aralığında mısır silajı, 2,5-3 kilogram yem fabrikalarının hazırlamış olduğu kuru dönem yemi ve sınırlı olmayan erişebilecekleri buğday samanı ineğinizin gereksinimlerini giderecektir. Bu süreçte yonca, fiğ gibi baklagil kuru otlarını dikkatli bir şekilde kullanmanız gerekmektedir. Bu süreçte verilecek en fazla baklagil kuru ot oranının, günlük 1 kilogramı geçmemesi gerekir. Ayriyeten yalnızca kuru dönem için doğru hazırlanmış kalsiyum ve sodyumun oranları az mineral vitamin birleşimleri tercih edilebilir. Ama mutlaka inek doğumunu gerçekleştirinceye kadar tuz taşı ve sağılır inekler için hazır edilmiş yalama kovaları konulmaması gerekir. Bu malzemelerin içindeki mineral oranları kuru dönem hayvanları için dengeli olmayacağından meme ödemi tehlikesi fazlalaşacaktır.
Ülkemizde bu süreçte yapılan yanlışların başındaysa ineklere mısır, arpa gibi tahıl kırmaları ve fabrikalarının hazır ettiği besi yemlerinin kontrollü olmadan tükettirilmesidir. Bu süreçteki kontrollü olmayan besleme, ineklerin fazla kilo almasına neden olur. Kuru döneme çok kondisyonlu giren ineklerin gün içerisinde 4-5 kilogram mısır silajı,1,5-2 kilogram kuru dönem yemi ve sınırlı olmayan saman tükettirilmesi yeterlidir. Ayriyeten bu süreçteki düve ve ineklerinizin yanında bilhassa çinko, selenyum, bakır, vitamin E, D, A kapsayan birleşenlerin ya da uzun tesirli kas içi uygulanan malzemelerin verilmesi yararlı olacaktır. Bu sürecin sonunda yapılan corona, rota ve e.coli mikroorganizmalarını kapsayan kuru dönem aşılarının yapılması yeni dünyaya gelen buzağı sağlığının vazgeçilemeyen kuralıdır.
Bu süreçteki ileri hamile düveleriyse doğumun gerçekleşmesine son 20 gün kalana dek güve programındaki rasyonun verilmesi yeterlidir. İleri hamile düvelerdeyse yine önem verilmesi gereken en mühim mevzu vücut kondisyonu skoru olmaktadır. Bunun haricinde başka bir besleme modelinin uygulanmasına gerek duyulmaz. İneklerin ayak sorunları geçirmemesi için kuru döneme ayırmadan evvel kesinlikle ayak tırnak bakımlarının yapılması, bu sürecin unutulmaması gereken temel kuralları içerisine girmektedir.
Son 20 Gün Beslenmesi
Bu sürecin temel prensibi doğumun gerçekleşmesine yaklaşan ineklerin düşen yem tüketimi nedeni ile ihtiyaç olan gıda madde gereksinimlerinin giderilmesi ve doğumun ardından verilecek olan sağmal inek rasyonuna ineklerinizin işkembesini hazır etmektedir. Bunun sebebi ineklerinizin işkembesindeki faydalı mikroorganizmalarının yeni bir yeme alışma zamanının 14-21 arasında olmasıdır.
Doğumun gerçekleşmesine son 20 gün kalan ineklerinizin kuru dönem yemi azar azar düşürterek doğumun ardından verilecek olan sağmal inek rasyonuna aşamalı olarak alıştırılması gerekmektedir. Bu dönem 4 ile 5 günü bulmaktadır. Anlaşılır bir şekilde anlatmak gerekirse bu süreçteki inekler sağmal ineklerin tükettiği bütün yem hammaddelerinin yarısını tüketerek ihtiyaç olan gıda madde gereksinimleri giderilmiş olacaktır. Bu süreçte de ineklerinize sınırsız saman tükettirmeniz gerekir. Son yapılan araştırmalarda ineklerin süt hummasını düşürmek için tercih edilen anyonik yem katkılarının gün içerisinde gerekli düzeylerde verilmesi faydalı olacaktır.
Bu süreçteki yanlışların başındaysa ineklerin daha fazla süt versin düşüncesi ile gereğinden çok olarak tükettirilen süt yemleridir. Bu süreçte tükettirilecek en fazla süt yemi oranının ineğin canlı cüssesinin %1’i kadar olması gerekir. Yani 600 kilogramlık bir ineğin tüketeceği süt yemi oranının 6 kilogramı geçmemesi gerekir.