İnek sahibi olan kişilerin ilk başta akıllarına gelen şikayetleri ineklerinin iştahsız olmasıdır. Çiftliklerde, yemini yemiyor, şikayeti genel bir problemdir. Lakin iştahsızlık yalnızca bir semptomdur. Yalnız başına bir rahatsızlık değildir. Mutlaka öteki semptomlar ile, iyi bir veteriner hekim muayenesi ile, hatta bazı hallerde laboratuvar teknisyenleri ile değerlendirilmesi gerekir.

İştahsız olmanın nedenleri çok fazladır. Beslemede yanlışlar, parazit istilası, enfeksiyöz rahatsızlıklar yani virüs veya bakterilerin neden olduğu rahatsızlıklar, ısı stresi başta olmak ile beraber her çeşit stres, ağız içerisindeki yaralar, dişteki bozukluklar, yutmayı engelleyen sorunlar, iştahsızlık ile karşımıza çıkmaktadır.

Beslemeyle alakalı problemlerin başında yemlemede yanlışlar gelmektedir. Aslına bakılır ise doğumun ardından olan iştahsızlığın nedeni de yemleme yanlışları ile ilişkili metabolik rahatsızlıklar olabilmektedir.

Toksinler, yani türlü nedenler ile ilişkili olan zehirlenmeler yem tüketmeme nedeni olmaktadır. Dışarıdan alınmış olan zehirli maddeler, çayır yerlerinde otlayan ineklerde zehirli otlar, mantar ve küf toksinleri, vücutlarında meydana gelen toksik maddeler iştahsızlığa neden olmaktadır.

Vitamin, izmineral ve mineral noksanlıkları iştahsızlık sebepleri içerisinde sayılmaktadırlar. B13 ve Kobalt vitamini eksiklikleri ineklerde kansızlık ve iştahsızlık sorununun nedeni olabilmektedir. Kansızlık başlı başına bir iştahsızlık nedeni olmaktadır. Kan parazitleri gerek kansızlığa gerek de iştahsızlığa neden olmaktadır. Kenelerse aynı biçimde iştahsızlık ve kansızlık nedeni olabilmektedir.

Yutmayı engelleyen rahatsızlıklar, örnek verecek olur isek Odun Dil rahatsızlığı iştahın kesilmesi biçiminde meydana gelebilmektedir.

İştahsızlık türlü semptomlar ile beraber olmaktadır. Asıl neden ile ilişkili olarak meydana gelen öteki semptomları göz önünde bulundurmak gerekmektedir.

Örnekleri sıralamak gerekir ise;

İneklerin dışkılarının kıvamları, köpüklü, katı, sıvı, sümüksü madde ile çevrili, kan görülmesi. İdrarlarında kanın bulunması, yorgunluk, öksürük, solda ya da sağda karınlarının şişmesi, çok fazla kilo verme, sinirsel semptomlar, süt randımanında düşme, gözlerinde kızarıklık, topallama, ağızlarından salyalarının akması, susuzluk semptomları, derilerinin elastikiyetlerini yitirmeleri, gözlerinin çukurlaşmaları, döl yollarından hoş olmayan kokulu akıntıların gelmesi, memelerinde kızarmalar, şişlikler, burunlarında, ağız çevrelerinde yaralar, kamburlaşmalar. Tüm bunlar ve izlenecek olan başka anormallikler iştahsızlığın yanında olacak semptomlardır. İyi bir izlenimle iştahsızlığın beraberinde meydana gelen öteki semptomlar veteriner hekime bildirilmesi gerekir.

İştahsızlığın tedavi tekniği, asıl nedeni yok etmek sureti ile olmaktadır. Bu demek ki; bütün semptomların değerlendirilmesi ile, uygulanacak olan muayeneler ile ve gereken durumlarda arzu edilecek laboratuar analizleriyle doğru tanı yapılması tedavi tekniğinin anahtarını meydana getirecektir.

İştahsızlık vakit, para ve bazen inek kaybıyla neticelenebilecek olan mühim bir semptomdur. Tedavi tekniği asıl rahatsızlığı bulmakla mümkün olmaktadır. Rahatsızlığın haline göre işkembe uyarıcısı, mineral- vitamin, izmineral takviyesi, antibiyotikler tercih edilerek tedavi edilmektedir. Fakat, uygun olan koruyucu hekimlik işlemleridir.

Koruyucu hekimlik:

Kuru evrenin doğru bir biçimde geçirilmesi gerekmektedir. Pek çok problem kuru evredeki besleme yanlışlarıyla alakalı olmaktadır. Bunların içinde yağlı karaciğer rahatsızlığı, ketosis, doğum felci, abomasum deplasmanı gibi metabolik rahatsızlıklarla metritis, mastitis gibi enfeksiyöz rahatsızlıları saymak mümkün.

Lohusa takip programları kesinlikle uygulanacak işler listesine alınması gerekmektedir.

Aşılamalar vaktinde ve tarif edildiği biçimde, eksiksiz bir şekilde yapılması gerekir.

İyi izlenim, iyi kayıt, hijyenik ve kuru bir biçimde yapılması gerekir.

Boyun demirinin inekte ağrılı boyun nasırına neden olmayacak biçimde dizayn edilmesi ve ara ara kontrol edilmesi gerekmektedir.

İzmineral, vitamin ve mineral destekleri rahatsızlığın meydana gelmesinin ardından değil, proaktif olarak verilmesi gerekir. İneklerin hijyenik ve taze suya ulaşmaları temin edilmeli, sulukların kontrol edilmesi gerekmektedir.

Ahırlardaki iyi olmayan şatların düzeltilmesi gerekir, stres minimuma düşürülmeli, çok fazla kalabalıktan sakınmaları gerekmektedir. Yemlik okuma ve dışkılarının izlenmelerinin aksatılmaması gerekmektedir. İneklerin önlerinde her daim erişebilecekleri dengeli bir yem olması gerekmektedir. Şayet açık büfe yemlemelerin yerine öğün ile yemleme yapılır ise yem seçme mevzubahis olmaktadır. Yem seçme asidoza, asidoz iştahsız olmaya, döl randımanının azalmasına, süt yağı ve sütün azalmasına ve topallığa neden olabilmektedir. Küflü ve bozuk besinlerden kesinlikle uzak tutulmaları gerekmektedir.

İştahsızlık sorununun en fazla dişi ineklerde olduğu bilinen bir durumdur. Meme yangıları ve döl yoluyla, doğumu izleyen günlerde meydana gelen sorunlar dişi ineklerde iştahsız olmaya yatkınlık getirmektedir. Bu durumu bilerek kuru evrede, hamileliğin son zamanlarında, doğum sırasında ve doğumun ardından uygulanması tavsiyelerin tam olarak yerine getirilmesi en fazla özen gösterilecek olan mevzulardır.

İneklerin canlı cüsselerine, yaşlarına ve randımanlarına göre belli bir kuru madde tüketmeleri gerekli olmaktadır. Bu gereklilik ineğin sağlığı, karlılık ve randıman için şart olmaktadır. Bunu temin etmenin yolu, Koruyucu Hekimlik tavsiyelerini eksiksiz bir şekilde uygulamaktan geçmektedir.