Yeni doğan buzağılar da buzağı ishalleri sık sık karşı karşıya kalınan sorunlarda bir tanesidir. Bu sorun genellikle ölümcül olmakla birlikte çaresi bulunmamaktadır. Gereken tedbir alınmamış sürülerde buzağılar semptom göstermeksizin, ani bir biçimde ölürler ya da ishal semptomu görülmesinin ardından buzağı ölür.
Alınması Gereken Tedbirler:
* Doğumun gerçekleşmesine son 30 gün kala hamile inek ya da düvenin aşılanması
* Buzağıya ağız sütünün yeteri kadar tükettirilmesi
* Doğumu izleyen en kısa zamanda antiserum işlemi
Gereken tedbiri almak tedaviye kıyasla daha garantili ve ucuzdur. Şayet buzağıları muhafaza edemezsek;
Buzağıların kaybı büyük ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Tedavi ve ilaç giderleri, fazlalaşan bakım masrafları gibi giderler ekstra ekonomik kayıplara yol açar. İshalden kurtulan buzağılarsa her açıdan geri kalacaklardır.
Ağız Sütünün Önemi
Buzağılar doğumu izleyen en kısa zamanda, en az iki litre ağız sütü tükettirilmeli, tükettiğinden emin olunmalıdır. Ağız sütünü tükettirmeyi sürdürmeli, buzağının ilk 12 saat içerisinde en az altı litre ağız sütünün alınması temin edilmelidir. Ancak bu biçimde buzağı annesinden muhafaza edici maddeleri ve gıda maddelerini yeteri kadar almış olur. Ağız sütünün daha sonraki zamanlarda da tükettirilmesi sürdürülmelidir. Ağız sütlerinin çoğu heba edilmemeli, dondurularak muhafaza edilmeli, gerekli durumlarda kullanılmalıdır.
Buzağıların Göbek Sorunları
Bu rahatsızlıklar göbek yangıları, göbek apseleri ve fıtıkları olarak ortaya çıkar. Bir olmayacağı gibi, üç sorun birlikte ya da iki sorun birlikte olabilmektedir. Göbek fıtıklarının en mühim sebebi kısa kopmuş göbek kordonudur. Doğum sırasında, bilhassa zorla çekip çıkarma yapılan doğumlarda bazen göbek kordonu kısa kopmaktadır. Bu hal göbek fıtığı riskini meydana getirir. Doğum gerçekleşir gerçekleşmez göbek kordonunun, deliğin ve etrafının antiseptik bir solüsyon ile, bilhassa iyotlu bir solüsyon ile temizlenmesi, kordonun iyotlu solüsyona batırılması göbek yangısı için alınacak başlıca tedbirdir. Buzağıların yer aldığı alanın temiz ve kuru olmasına özen gösterilmelidir.
Buzağıların Eklem Yangıları
Çoğunlukla buzağıların ölümü ile neticelenen septisemi rahatsızlığı, buzağının ölmediği durumlarda eklem yangılarıyla meydana gelir. Eklemlerde şişlik, şiddetli bir şekilde topallama bazen de eklemlerden irin akması durumudur. Göbek kordonunun yangısı ile beraber ya da izleyen biçimde kendini belli edebilir. Bir ya da birden çok fazla ekleme yayılma ihtimali olabilir. Genellikle öldürücüdür. Uygulanması gereken; doğumun gerçekleşmesine 30 gün kala annenin aşılanması, doğumu izleyen en kısa zamanda hazır antiserum yapılmasıdır. Buzağıların eklem yangılarının ağız sütünü tüketememiş ya da yeteri kadar tüketememiş buzağılarda görülmektedir. Dolayısı ile en mühim işin ağız sütünün buzağıya yeteri kadar tükettirilmesi olduğunu unutmamak gerekir.
Buzağıların Solunum Sistemi Rahatsızlıkları
Buzağılar ishalin ardından en mühim ölüm sebebi pnömoni yani solunum sistemi enfeksiyonudur. Çoğunlukla doğumu izleyen ilk aylarla sütten kesme evresi pnömoni için hassas bir dönemdir.
Buzağının zatürresi iyi olmayan havalandırma şartlarında, kalabalık, kapalı barınaklarda bakteriler ile virüsler tarafından meydana getirilen, ekonomik giderler ve buzağı kayıpları ile meydana gelen bir rahatsızlıktır. Nedenleri fazla olduğundan tedavi çoğunlukla başarılı olmaz.
Ekonomik giderlerin başında buzağının kaybı gelmektedir. Fakat; tedavi giderleri, nükseden rahatsızlığın yeniden tedavi edilmeye çalışılması ve verim azalışları da büyük ekonomik giderlere sebep olacaktır. Zatürre hastalığının tedavisinin gerçekleştirilme imkanı olsa da hastalıktan kurtulan buzağı hiçbir zaman her daim sağlıklı olanlar ile aynı oranda verim veremez. Her açıdan geri planda kalır. Çaresi, aşılamadır. Aşılama programına kuru evredeki inekten başlamak gerekmektedir. Buzağılar dünyaya gelir gelmez hazır antiserum yapılarak muhafaza edilirler ve üç aya gelince aşılanırlar. Muhafaza etme, garantili, ucuz ve kolaydır. Tedavi, genellikle zor, pahalı ve başarısız olur.
Buzağının tedavi neticesinde ölmeden kurtulması ekonomik olarak ölümlerin önüne geçilmesi anlamına gelmemektedir. Bunun sebebi; o buzağı artık arzu edilen randımanı veremez. Zaten tedavi girişiminde olmak yeteri kadar muhafaza edici önlemin alınmadığını göstermektedir. Buzağıların yer aldığı alanların şartlarını düzeltmek ve aşılama yapmak en akılcı yöntemdir.