Hayvancılık ile uğraşan herkes için en önemli ve olmazsa olmaz gelir kaynaklarından bir tanesi de süt üretimidir. Süt üretimini artırmak hem hayvan sağlığı açısından hem de ekonomik yönden fazlası ile önemli olmaktadır. Beslenme, hayvanlardaki süt verimine etki eden faktörler arasında ilk sırada yer almaktadır. Dengeli ve dengeli olduğu kadar doğru uygulanacak olan bir beslenme programı süt veriminde talep edilen başarının yakalanmasında çok etkili olmaktadır. Süt ineklerinin genetik potansiyellerine uygun olacak şekilde süt vermesi de dengeli beslenme ile mümkün olmaktadır.
Yem çeşitlerinin kalitesi, içeriği ve veriliş şeklide süt verimini artırmaktadır. Enerji ve de protein bakımından zengin içerikler barındıran yem çeşitleri süt veriminde artış sağlamaktadır.
Laktasyon dönemi içerisinde süt ineklerinde enerji gereksinimi maksimum seviyeye çıkmaktadır. Süt ineklerindeki bu eksikliği karşılamak için yüksek enerjili yemler rasyonda bulunmalıdır. Süt inekleri için sindirimi kolay olurken enerji bakımından çok yüksek olan mısır silajı iyi bir kaba yem kaynağı olmaktadır. Mısır silajı nişasta içeriği ile de laktasyon dönemindeki ineklerin enerji ihtiyacını karşılamada çok destek olan yemlerdendir. Yonca cinsi kaliteli olan baklagil silajları da bu dönemde süt ineklerine verilmelidir. Baklagil silajları protein ve kalsiyum yönünden zengin olduğundan süt verimini artıran yemler arasında yer almaktadır.
Süt verimini artıran yem çeşitleri arasında keşif yemler ön plana çıkmaktadır. Kesif yemler, genel olarak mısırdan arpaya, buğday kırmasından tahıllarla kadar birbirinden farklı yağlı tohum küspesi barındırmaktadır. Ayçiçeği, soya ve pamuk tohumu küspesi gibi protein kaynakları da süt ineklerine verilmelidir. Bu tür yemler süt ineklerinin ihtiyaç hissettiği esansiyel amino asitleri eksiksiz karşılamaktadır.
Biyolojik değeri çok yüksek olan soya küspesi eşsiz bir protein kaynağıdır. Rasyona ilave edilmesi gereken soya küspesi gibi bu tür kesif yemler, süt verimini artırırken sütün protein oranını da artırmaktadır.
Yüksek süt verimine ulaşmak için enerji ve protein gibi faktörler tek başına yeterli olmamaktadır. Enerji ve proteinle birlikte ineklere mineral ve vitamin desteği de lazımdır. Çünkü kalsiyum, fosfor ve magnezyum cinsi minerallerin yeterli olmadığı durumlarda süt üretiminde düşüşler yaşanmaktadır.
Doğum sonrasındaki dönemde hayvanlarda görülmekte olan süt humması hastalığı, yeterli kalsiyum alınmamasından kaynaklı yaşanan sorunlardan bir tanesidir. Sorunlar yaşanmaması adına rasyona mineral premiksler ilave edilmelidir. Mineral premiksler, hayvan sağlığı ve süt kalitesi açısından çok mühimdir. İneklerdeki süt verimini çoğaltan A, D ve E vitaminleri bağışıklık sistemini desteklemektedir.
Yağ içeren yem katkıları da süt verimine olumlu yönde etki etmektedir. Kontrollü ölçülerde süt ineklerine verilen bitkisel yağlar ya da inert yağlar, enerji yoğunluklarını artırmaktadır. Enerji açığının fazla olduğu laktasyon dönemlerinde verilen bitkisel yağlar ya da inert yağlar süt üretiminin düşmemesinde etkili olmaktadır. Fakat bu tür yağ takviyeleri ineklere kesinlikle dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. Doğru olmayacak şekilde ineklere yapılan bu tür takviyeler rumen florasını bozmaktadır.
Süt verimini artırırken istenilen ölçüye çıkarmak için kullanılan yem çeşitlerinin kalitesi kadar, rasyonun hazırlanması da çok önemli olan bir durumdur. İneklere verilecek olan yem karışımı yani rasyonlar, bu hayvanların gündelik enerji, protein, vitamin ve mineral ihtiyacını karşılayacak oranda ve içerikte olmalıdır
Tek tip yem ile besleme uygulamaları uzun vadede süt verimine negatif yönde etki etmektedir. Süt veriminde düşüş olmaması için hayvanlara tükettirilecek olan kaba yem ve kesif yem dengesi iyi olacak şekilde kurulmalıdır.
İneklerin fizyolojik durumu dikkate alınarak rasyonların güncellenmesi süt üretiminin artış göstermesinde etkili olmaktadır
Yemlerin hem taze hem de hijyenik olması da süt verimine katkı sağlamaktadır. Küflü, bayat yahut tazeliğini yitirmiş olan yemler hayvanın iştahını azaltırken, sindirim sorunları yaşanmasına neden olur ve süt üretiminde düşüşler yaşanmaktadır. Yemleme saatlerindeki düzen, hayvanların stresten uzak tutulması ve suya ulaşımdaki kolaylık da beslenme kadar önemli olan faktörlerden bazılarıdır.
Süt verimini artıran yem çeşitleri miktar açısından olduğu kadar içerik ve kalite açısından da iyi ve doğru olmalıdır.
Mısır silajlarından yoncaya, soya ve ayçiçeği küspesinden tahıl karışımlarına kadar uygun ve dengeli içeriklerle hazırlanmış olan rasyonlar ineklerdeki süt verimini artırmaktadır. Vitamin mineral premikslerinin yanı sıra uygun ölçülerdeki yağ takviyeleriyle hazırlanan rasyonlarda süt ineklerindeki verimi yükseltmektedir. Kısacası doğru yem tercihi ve düzenli besleme ineklerin konfor ve refahını artırırken, sürdürülebilir süt üretimi sağlamaktadır.