Mastitis: İnek Sütündeki Kaliteyi Etkileyen Bir Hastalık

mastitis

Süt sığırcılığı ile uğraşan işletmelerin yaşadığı sıkıntılardan en önemlisi mastitistir. Mastitise yol açan birçok faktör olmak ile beraber, en mühim faktörlerin başında E.coli gelmektedir. Bazı E.coli mastitisleri akut olarak ortaya çıkar ve ölümle sonuçlanabilmektedir. E.coli, laktozunu parçalara ayıran ve kendi üremesi işleminde kullanan, gram negatif olan bir bakteri türüdür. Gram negatif olmasının ölümle sonuçlandıran mastitis olmasıyla yakından alakası bulunmaktadır. Çünkü gram negatif bakteriler endotoksin maddesini salgılarlar.

İneğin mevcut haline ve E.coli bakterisinin hastalık oluşturma kuvvetine göre bazı zamanlarda enfeksiyon öldürücü olabilir. E.coli ineğin bulunduğu ortamdan dolayı mastitise yol açan bir etkendir. Islak ve kirli mekanlar E.coli bakterisinin bulaşma olasılığını yükseltir, mastitise ortam hazırlar. Böylelikle hayvanın yatkınlığı, bakterinin hastalık oluşturma kuvvetiyle beraber, mekanın hijyenik ve kuru olmaması ölümle sonuçlanan koli mastitisi için ideal bir ortam meydana getirir.

İnekten kaynaklanan yatkınlık etkenlerini sıralayacak olursak; ineğin yaşı, süt verimi ve süt verim dönemi, meme yapısı, beslenme seviyesi, ineğin yer aldığı mekan ve metabolik hali yer almaktadır. İneğin yaşı çoğunlukla 5 doğum üstünde olduğu zaman yani 7 yaş ve üstündekilerde bu tip mastitise yatkınlık oluşturmaktadır.

Süt verim seviyesi yüksek olan inekler, bilhassa en fazla süt veren inek ırkı olduğundan dolayı Holstein inekler daha yatkındır. Laktasyon dönemi bu çeşit mastitis için mühimdir. Genellikle süt veriminin başlangıcına denk gelen günlerde, bazı zamanlarda da laktasyon evresinin sonlarına yakın günlerde aniden ortaya çıkan, şiddetli, öldürücü koli mastitisleri ile çok fazla karşı karşıya kalınır.

Meme yapısında mevcut olan morfolojik problemler her çeşit mastitiste olduğu gibi bu türde de yatkınlık meydana getirir. Sarkık memeler, uzun olan meme başı ve öteki morfolojik problemler mastitis için gayet idealdir. Meme yapısı bu şekilde olan ineklerde mastitise daha fazla rastlanılır.

İneklerin, bilhassa doğumun sonrasındaki günlerde, enerji yetersizliği, vitamin ve mineral noksanlıkları, metabolik problemleri mastitise zemin hazırlayan durumlardır. Doğum ardından sıkça karşılaşılan hipokalsemi ve ketosisle alakalı durumlar, selenyum, çinko, A ve E vitamini noksanlıkları problem meydana getirir.

Mekan ile alakalı olarak kötü altlıklar, çok fazla hayvanın bulunduğu barınaklar, kuru ve hijyenik kuralına uymayan ortamlar, sağım öncesindeki hazırlıkların düzgün bir şekilde gerçekleştirilmemesi mastitise ortam hazırlayan nedenlerdir.

Mastitis ile beraber halsizlik, sık soluk alıp verme, durgunluk, bazı zamanlarda ishal, kulakların uç kısımlarının soğuması gibi genel problemler meydana gelir. İlk anlarda aniden ateşin yükselmesi gibi bir durum görülse de ineğin direncinin kırılmasıyla beraber vücut ısısı normal seviyenin altına iner. Ayrıca memede şişkinlik ve öteki yangı semptomları da görülür. İneğin sütü sulu bir kıvam halini almıştır. Bu şekilde ortaya çıkan bir mastitis kötü bir şekilde sonuçlanmaktadır. İneğin mecburi kesime gönderilmesi ya da ölmesi ile neticelenir.

Etiketler: mastitis inek sütündeki kaliteyi etkileyen bir hastalık
Aralık 12, 2023
Listeye dön
cultureSettings.RegionId: 0 cultureSettings.LanguageCode: TR