Laminitis Nedir? Neden Meydana Gelir?
Ayakta deri içerisinde meydana gelen iltihap laminitis olarak adlandırılmaktadır. Fakat laminitis olayları genel olarak asidosizle beraber gelişmektedir. Rumen pH’ının, sindirim ve karaciğer sisteminin patojenleri üzerinde etkileri ineklerde laminitis durumunun yaşanmasına daha açık bir hale gelmesine sebep olmaktadır. Laminitis durumunun meydana gelmesinde, aşırı karbonhidrat tüketimi ile gelişen asidozis yanında, doğum ve laktasyon ile gelişen hormonal ve fizyolojik farklılıklar gibi hastalıklar sert zemin yüzeyi, yataklık yetersizliği gibi etkenlerde etkili olmaktadır. Laminitis durumunun ortaya çıkmasında öncelikle asidozis ile meydana gelen metabolik farklılıklar önemli bir rol almaktadır. Rumen ve dolaşım sisteminde meydana gelen asidozis ile beraber rumen sıvısında histamin seviyesinde de artış yaşanmaktadır. Histamin sayesinde kan damarları genişlemesinde, kasılmasında ve kan basıncının artmasında etkili olmaktadır. Kan basıncının artması ile kan damarların duvarından sızıntılar, kan damarlarında hasar meydana gelmesine, lokal kanamalara ve ödemlerin ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Tırnaklarda meydana gelen ödemin sebepleri içerisinde asidoz geliştiren şartlarda rumende histamin konstrasyonunun yükselmesi en önemli etken olarak görülmektedir.
Asidoz sebebi ile laminitise yönelimin yükselmesinde etkili olduğu belirtilen diğer etkenler kan damarlarının kan pH’ının azalmasından hasar görmesi ve tırnaklara erişen kükürtlü aminoasitlerin oranının düşmesidir. Böylelikle tırnaklarda keratin oluşması için yeterli oranda kükürtlü aminoasitin olmaması laminitis durumunun yaşanma olasılığının artmasında etkili olmaktadır.
Rumende ortaya çıkan asidozisle rumende laktik asit bakterileri etkin konuma geçmektedirler. Laktik asit bakterilerinin bazıları histidini dekarboksile ederek histamine çevirmektedir. Fakat histamin dolaşıma geçtiğinde etkilemekte ve karaciğerde in aktif şekline dönüştürülmektedir. Ağız yolu ile verilmiş olan histamin laminitise sebep olmamaktadır. Bunun sebebi ise histamin karaciğer, sindirim sistemi mikroorganizmaları ve sindirim sistemi mukozaları tarafından metabolize edilmektedir. Kronik laminitis vakasında serumda histamin seviyesi de yükselmektedir. Bunun en uygun açıklamasının yine asidozis ile meydana gelen rumenitis ve hiperkeratoz sebebi ile ortaya çıkan yaralanmanın histamin sertleşmesine sebep olmasıdır. Karaciğer apsesi olayları da asidozis ve hiperkeratoz ile beraber gelişmektedir. Bu da histamin salgılanma seviyesini yükselten diğer bir etkendir.
Histamin salgılanması stres şartlarında, doku yaralanmalarına ve çarpmalara sebep olan hastalıklarda da yükselmektedir.
Laminitisin engellenmesinde göz önüne alınması gerekli olan konular asidozis vakaları ile aynıdır. Rumen pH seviyesinin düşmesini engelleyecek stabil bir rumen şartına sebep olacak etkenler laminitisin meydana gelmesini de önleyecektir.
Laminitis üzerinde proteinin özel bir rolü bulunmaktadır. Yüksek proteinli ve yüksek rumen miktarına sahip proteinli rasyonu alan hayvanlarda laminitis olayları ile daha sık karşı karşıya kalınmaktadır. Fakat proteinin laminitis üzerindeki etkisi tam anlamı ile bilinmemektedir. Bu etki genellikle bazı proteinlerin yıkımının son ürünlerinin kendine özgü etkilerine yönlendirmesidir. Daha önce de bahsedildiği gibi histidin dekarboksilasyon ile histamine dönüşebilmektedir. Laminitis olaylarının tedavi edilmesinde antihistaminler kullanılmaktadır.
Etiketler: laminitis nedir neden meydana gelir
Aralık 15, 2022
Listeye dön