Boynuz, hayvanlarda hoş bir görüntü oluşturmasına rağmen birçok yönden olumsuzluk meydana getirmektedir. Hayvanların birbirlerine ve yetiştiricilerine zarar vermelerine yol açmaktadırlar. Boynuzlar yüzünden ahırlardaki hayvanlarda oluşan yaralanmalar sonucunda ekonomik açıdan kayıplar yaşanmaktadır. Aynı zamanda bakıcılar boynuz darbeleri sonrasında ciddi sorunlar ile karşı karşıya kalabilmektedirler. Bu sebeplerden dolayı boynuzlu hayvanlarda boynuz köreltme işlemi uygulanmaktadır. Hayvanların boynuzsuzlaştırılması için bazı yöntemler bulunmaktadır. Boynuzsuzlaştırma işlemi teknik ve genetik uygulamalar ile gerçekleştirilmektedir.

Genetik Yöntem

Sığırlarda boynuzsuzluk dominant bir durumdur. Bu sebepten dolayı genotipik olarak boynuzu olmayan boğa kullanılmak sureti ile yavruların bir bölümünün ya da tamamının boynuzsuz olmalarını sağlamak mümkündür. Boynuzu olmayan boğa kullanıldığında doğacak olan yavruların en az %50’lik bir kısmı boynuzsuz olmaktadır. Şayet ineklerde boynuzu olmayanlardan tercih edilir ise doğacak olan yavruların en az %75’lik bir bölümü boynuzsuz olacaktır. Ancak hiçbir yerde yalnızca boynuzu olmadığı için bir boğanın kullanılması tavsiye edilmeyeceğinden genetik yöntem ile boynuzsuzlaştırma çok uygulanan bir yöntem olmamaktadır. Bunun sebebi ise boynuzdan önce, başta süt verimi olmak üzere ekonomik açıdan önemli olan birçok seleksiyon kriteri bulunmaktadır.

Kimyasal Yöntem

1 haftalıktan 3 haftalığa kadar olan buzağılarda kimyasal yöntem ile boynuzsuzlaştırma işlemi yapılması mümkündür. Bu uygulama için kostik, yani NaOH ya da KOH kullanılmaktadır. Bu maddelerin her ikisi de deriyi yakan ve aşındıran bir özelliğe sahiptir.

Kimyasal yöntemde öncelikle buzağıda boynuz çıkacak bölgelerdeki kıllar bir makas yardımıyla kırkılmalıdır. Daha sonra bu bölge düzgün bir şekilde temizlenmelidir. Buzağı sıkı bir şekilde tutulduktan sonra kostik çubuk su ile bir miktar ıslatılarak boynu düğmesi üzerine dairesel hareketler ile sürülmeye başlanmalıdır. Şayet özel çubuk kullanılıyor ise uygulayan kişinin lastik eldiven giyinmesi ya da kostik çubuğun üzeri ele zarar vermeyecek şekilde naylon ile sarılması gerekmektedir. Çubuk bölgeye sürülmeye devam ettikçe deri aşınarak soyulur ve boynuzu oluşturan hücrelere erişilir. Bu durum meydana geldikten birkaç sürtünme sonrasında uygulamaya son verilmelidir. Devam edildiği taktirde ciddi kanamalar meydana gelebilir. İşlem esnasında sıvılaşan kostiğin hayvanın gözüne gelmemesine dikkat edilmesi gerekmektedir. Uygulama yapıldıktan birkaç gün sonra yara kısımlar kabuk tutmaya başlar. Bu bölgedeki hücreler öldüğü için yeniden boynuz çıkması söz konusu değildir.

Mekanik Yöntem

Bu yöntemde genellikle boynuzu meydana gelen hayvanların boynuzları çeşitli araç gereçler yardımı ile ortadan kaldırılmaktadır. Mekanik yöntemler arasında dağlama, en kolay olan ve hayvanın en düşük oranda acı hissettiği yöntemdir. Dağlama bu uygulama için tasarlanmış olan ve şebeke elektriği ya da akü ile çalışan özel aletler ile oluşturulmaktadır. 1 aylıktan 2 aylık olan buzağılara kadar uygulanabilmektedir. Buzağını ayağının bağlanmasının sonrasında yan yatırılması gerekmektedir. Bir kişi dizi ve bir eli ile buzağıyı yere bastırırken diğer eli ile buzağının burun bölgesini sıkı bir şekilde kavramalıdır. Operatör önceden kızdırdığı havyayı boynuz düğmesinin üzerine bastırır. 3-5 saniye ardından dairesel hareketler ile sağa sola döndürülerek deri tabakasının yüzük şeklinde kesilmesi sağlanır. Sonrasında boynuz düğmesi yine kızgın havyanın uç kısmı ile kanırtılarak yerinden çıkarılır.

2 aylıktan büyük olan hayvanların boynuzlarının ortadan kaldırılması için hayvanın yaşına ve boynuzlarının gelişim durumuna bağlı olarak boynuz tüpü, boynuz kaşığı, boynuz pensi, boynuz testeresi ve boynuz makası kullanılmaktadır. Aynı zamanda embriyoton teliyle yaşlı ineklerin boynuzlarının dipten kesilmesi de mümkündür. Fakat bu şekilde boynuzsuzlaştırma büyük hayvanlara uygulandığından fazlasıyla zordur. Meydana gelen aşırı kanama durumu problem olabilir.