Sığır yetiştiriciliği ilk çağlardan itibaren doğal koşullara bağımlı olarak yapılı bir hale gelmiştir. Bilinen sığır ırklarına göz attığımız zaman yetiştirilen ve bakımı sağlanan toplamda 12 çeşit boğa veya bir diğer adıyla sığır ırkı vardır. Bu sığır ırklarını tek tek özellikleri ile birlikte sizler için aşağıda sıraladk.

Holstein

Holstein sığır ırkının anavatanı Hollanda’dır. Hollanda’nın Frizya bölgesinde yetiştirilen bu ırkın ismini Holstein eyaleti vermiştir. Renkleri siyah ve beyaz olan bu ırkın en büyük özelliği sütçü bir ırk olmasıdır.

Islah edilmiş kültür ırklarından olan Holstein ayrıca eti yönünden de tercih edilmektedir.

Holstein ırkının boyu diğer sütçü ırklara göre daha uzundur. Derisi ince ve yumuşaktır. Holstein ırkının soğuk hava şartlarına karşı uyumu oldukça iyidir. Sıcak hava şartlarında uyumu ise oldukça kötüdür.

Simmental

Simmental sığır ırkının anavatanı İsviçre’dir. Avusturya ve Almanya’da da yetiştirilen bu ırkın en büyük özelliği sütçü sığır ırklarından olmasıdır. Sütçü ırklarında Holstein birinci sırada yer almaktadır. Simmental sığır ırkı ise kombine bir ırk olarak bilinir.

Simmental sığır ırkı et ve süt yönünden oldukça zengin bir özelliği sahiptir.

Bu ırkın renkleri kırmızı ve beyaz alacalıdır. Ayrıca kırmızı veya sarı alacalı lekelerde bulunmaktadır. Bu yönüyle yetiştiricilerin oldukça dikkatini çekmektedir. Baş kısımları ise beyazdır.

Montbeliarde

Bu ırkın anavatanı Fransa’dır. Resmi adına 1889 yılında kavuşan bu ırkın erkekleri 1270 yılında Red Holstein ırkı ile melezlendirilmiştir. Ayrıca 1990 yılında Danimarka Red ırkıyla da melezlendirilmiştir.

Montbeliarde süt amaçlı yetiştirilen ırklar arasındadır. Fransa’da yaklaşık olarak 700.000 civarında Montbeliarde ırkı bulunmaktadır. Günümüz şartlarında bu ırk Holstein ırkı ile melezlendirilmektedir.

Bu ırkın renkleri parlak kırmızı beyazdır. Kısa boynuzlara sahip olan bu ırk sakin bir yapıya sahiptir. Hızlı geliştiği için sağlam bir kas yapısı vardır. Montbeliarde ırkının sütü genellikle peynir yapımında kullanılmaktadır.

Jersey

Jersey boğaları süt kalitesi yönünden Dünya’daki en ünlü ırklarından biri haline gelmiştir. Bu ırkın anavatanı İngiltere ve Fransa’dır. Jersey Adasından diğer ülkelere yayılan Jersey ırkı ülkemize ilk olarak 1958 yılında gelmiştir. İlk olarak Karadeniz Bölgesinde yetiştirilen bu ırk sütçü bir ırk olarak bilinir.

Jersey ırkları bütün dünyada yetiştiriciler tarafından sıkça tercih edilen ırklardan bir tanesidir.

Jersey sığır ırkının renkleri açık kahverengi ve siyahtır. Bu ırka görülen en yaygın renk ise geyik rengidir. Burunlarının etrafında beyaz bir halka bulunmaktadır. Sütçü sığır ırkları arasında en küçük yapıya sahip olan bir ırktır.

Brown Swiss

Brown Swiss sığır ırkı İsviçre’nin Alp dağlarına ait bir ırktır. Sütçü ırklar arasında dünyada ikinci sırada gelmektedir. Uzmanların 1906 ve 1907 yıllarında yapmış oldukları araştırmalara göre Brown Swiss sığır ırkı 1860 yılında Pinzgauer ırkı ile melezlendirilmiştir.

Brown Swiss sığır ırkı 1996 yılında en iyi meme yapılı inek olarak seçilmiştir.

Bu ırkın renkleri koyu kahverengi ve geri kahverengindedir. Ağzının kenarları açık renktedir. Erkeklerinde ve dişilerinde boynuz bulunmaktadır. Kulakları oldukça büyüktür. Güçlü bir kas yapısına sahip olan bu ırkın sıcak ve soğuğa karşı direnci oldukça yüksektir.

Swedish Red

İsveç kırmızısı olarak bilinen bu ırkın anavatanı İsviçre’dir. Ayrshire ve Shorthorn ırklarının melezlendirilmesi sonucu ortaya çıkmıştır. Viking kırmızısı grubunda yer alan İsveç kırmızısı 1920 yılında kayıt altına alınan popüler ırklardan bir tanesidir.

İsveç kırmızısı sütçü bir ırk olarak bilinmektedir. Bu ırklar arasında en kolay doğum yapan bir ırktır.

Holstein ırkına rakip olabilecek tek sütçü bir ırktır. Rengi kızıl olan İsveç kırmızısının bacak ve karın kısımlarında beyaz renkleri vardır. Boynuzu yoktur. Annelik iç güdüsü oldukça iyidir.

Angus

Angus sığır ırkı et üretiminde kullanılan popüler ırklarından bir tanesidir. İskoçya’nın Angus ve Aberdeenshire bölgelerine özgü sığır ırkılarının melezlendirilmesi sonucunda elde edilmiştir.

Angus sığır ırkının en önemli özelliği ise tamamen siyah olmasıdır.

Dünya’da yer alan birkaç boynuzsuz sığır ırklarından bir tanesidir. Erkeklerde ve dişilerde boynuz bulunmamaktadır. Baş kısımları küçük alın kısımları ise geniştir. Bacak kemikleri ise oldukça kısadır. Angus sığır ırkı damızlık olarak yetiştirilmektedir. Kötü mera koşullarına karşı oldukça iyi bir direnç göstermektedir.

Belgium Blue

Belçika mavisi olarak bilinen belgium blue sığır ırkının et verimi oldukça yüksektir. Buna rağmen sınırlı ülkelerde yetiştirilmektedir. Bu ırk shorthorn ve charollais sığır ırklarının melezlendirilmes sonucu elde edildiği düşünülmektedir.

Belçika mavisi çift kas geni taşımaktadır. Bu nedenle yüksek et verimine sahip bir ırktır. Kas yapısının güçlü olması nedeni ile yağsız et oluşumu özelliğini taşımaktadır.

Bu ırk oldukça uysal bir yapıya sahiptir. Çevreye kısa sürede iyi bir uyum sağlamaktadır. 12 aylık bir Belçika Mavisi sığır ırkı yaklaşık olarak 1 tonluk bir ağırlığa ulaşabilir.

Hereford

Etçi sığır ırkları grubunda yer alan Hereford, adını İngiltere’nin güneybatı bölgesinde yer alan Hereford Vadisinden almıştır. Bu ırk dünyaya bu bölgeden yayılmıştır. Hereford sığır ırklarında sağım olayı olmaz. Bu ırkın sütleri buzağılara emzirilir.

Hereford sığır cinsinin boynu, başı, göbek altı, ayak eklemleri ve kuyruk kısmı beyazdır. Boynuzlu ve boynuzsuz olanları mevcuttur.

Kırmızı ve kahverengi tonlarında olan bu ırkı sakin ve barışçıl bir yapıya sahiptir. Sağlam kas yapısına sahip bir ırktır. Eti az yağlı ve yumuşaktır. Döl verimi ise oldukça yüksektir.

Limousin

Limousin sığır cinsinin kökeni Fransa’dır. Et yönü ile popüler olan bu ırkın anavatanı Fransa’nın güneybatısında yer alan Limousin Bölgesidir. Sakin bir yapıya sahip olan bu ırk oldukça uyumludur. Yüksek etçi grubunda yer almaktadır. Et yapısı ise yağsızdır.

Annelik içgüdüsü oldukça yüksektir. Limousin sığır ırkı melezlendirilmede sıkça kullanılan ırklar arasında yer almaktadır. Bu ırkın en büyük özelliği ise boynuzlu olmasıdır.

Limousin sığır ırkındaki ineklerin ağırlığı 750 kilogram iken boğaların ağırlığı ise 1200 kilogram civarındadır. Renkleri ise koyu veya açık kızıldır.

Charolais

Şarole sığır ırkı olarak bilinen bu ırkın anavatanı Fransa’dır. Fransa’nın Charolais Bölgesinde yetiştirilen bu ırk eti için yetiştirilmektedir. Şarole sığır ırkında süt verimi oldukça düşüktür.

Ülkemizde bu ırk yok denecek kadar azdır. Döl verimi bu ırkın diğer ırklara oranla azdır. Şarole sığır ırkındaki canlı ağırlık artışı 1400 kilograma kadar çıkmaktadır.

Kirli beyaz renginde olan bu ırkın boynuzlu ve boynuzsuz olanları da vardır. Hızlı kilo alma özelliğine sahiptir. Boğalardaki kas yapısı oldukça gelişmiştir.

Manda

Camış olarak da bilinen Manda, ülkemizde camız, kömüş ve camış isimleri ile adlandırılır. Bu ırkın yavrusuna ise malak denilmektedir. Boynuzlu olan türlerin alt familyasında yer almaktadır.

Manda yaklaşık olarak 1 tonluk ağırlığa ulaşabilmektedir. Mandaların boyları 180 santimetre civarındadır.

Ülkemizde çoğunlukla ev hayvanı olarak tanımlanır. Ülkemizde yetiştirilmekte olan mandalarında sayısı 1 milyon civarındadır. Mandalar sıcağa ve soğuğa karşı oldukça duyarlı hayvanlardır. Sıcaklık 5 derecenin altına indiği zaman bu ırk üşümeye başlar ve bunu titreyerek belli eder.